Čelnici Nogometnog/Fudbalskog Saveza Bosne i Hercegovine (BiH) već godinama uspijevaju zadržati svoje pozicije zahvaljujući sistemu koji ih je tu i doveo.

Procedure imenovanja omogućile su pojedincima da obavljaju više funkcija istovremeno. S druge strane, međusobna podrška na različitim nivoima i složenost izbornog procesa čine promjene na vrhu gotovo nemogućim.

Put ka vrhu bh. fudbala započinje na opštinskom, kantonalnom ili područnom nivou. Odatle se biraju čelnici entitetskih, a potom i državnog saveza.

Iako se iz klubova često mogu čuti kritike na račun državnog saveza, upravo oni i nominuju većinu tih ljudi.

Prema riječima Avde Kalajdžića, donedavnog trenera mostarskog Veleža, veliki problem je u tome što se politika umiješala u sport. On kaže da se ljudi biraju zbog mnogih razloga, ali ne i kvaliteta, što u konačnici umanjuje sposobnost Saveza da uspješno upravlja fudbalom i razvija ga.

‘Generalno, fudbal je bolestan, od područnih, kantonalnih, preko entitetskih, do državnog saveza’, kaže Kemal Alispahić, trener Jedinstva iz Bihaća. ‘Mi imamo sad ljudi u fudbalu koji nemaju veze sa fudbalom, ali nažalost, oni su na nekim ključnim funkcijama.’

A kritike kažu da, dok su takvi ljudi na funkcijama, nema mjesta za angažman bivših igrača i legendi bh. fudbala koji rijetko zauzimaju važne pozicije.

No, ne dijele svi takvo mišljenje. Prema riječima Hamdije Abdića – Tigra, ratnog komandanta i člana Izvršnog odbora državnog saveza, postoji problem sa bivšim igračima. Abdić, koji je član Izvršnog odbora, najvažnijeg tijela u Savezu, kaže da oni samo govore o promjenama koje su potrebne bh. fudbalu, ali ne čine ništa konkretno.

‘Šta ti više pričaš tamo iz Pariza? Daj, bolan, budi malo više od koristi. To što si bio fudbaler, ma ko te pita’, kaže Abdić.

Slučaj Kodro

Koliko Savez ne brine o bivšim igračima pokazalo se kada je Izvršni odbor otpustio Mehu Kodru, legendu bh. fudbala, samo četiri mjeseca nakon imenovanja na čelo reprezentacije.

Nekadašnji igrač slavne španske Barcelone i kapiten bh. reprezentacije otpušten je jer se usprotivio Savezu i odbio voditi nacionalni tim na prijateljsku utakmicu protiv Irana. Čelnici Saveza željeli su tu utakmicu radi novca koji je Iran trebao platiti za njeno odigravanje. Kodro je tada govorio kako dvoboj sa Iranom ne smatra najboljom pripremom za predstojeće kvalifikacije za svjetsko prvenstvo.

Otkaz Kodri izazavao je lavinu nezadovoljstva u javnosti, zbog čega je u julu održana i izvanredna sjednica Skupštine državnog Saveza. Delegati skupštine podržali su potez Izvršnog odbora.

Iljo Dominković, predsjednik Saveza, kaže da podrška delegata predstavlja potvrdu da su članovi Izvršnog odbora ispravno postupili.

Njegove riječi potvrđuje i Munib Ušanović, generalni sekretar Saveza, koji kaže da ljudi u državnom savezu odluke ne donose samoinicijativno, već usaglašavaju stavove sa savezima na nižim nivoima.

Međutim, u stvarnosti bh. fudbala, usaglašavanje stavova može značiti usaglašavanje sa samim sobom.

Mirsad Ibrišimbegović, bivši sudija i fudbaler, samo je jedan od primjera pojedinaca koji istovremeno obavljaju funkcije na više nivoa.

U novembru 2005. godine, Ibrišimbegović je, kao jedan od delegata u Skupštini Nogometnog saveza Srednjobosanskog kantona (SBK), izabran za predsjednika i člana Izvršnog odbora ovog Saveza. Skupština u čijem je sastavu bio kandidovala ga je i za člana Izvršnog odbora saveza na državnom nivou.

Sve ostaje u porodici

Mirsad nije jedini član porodice Ibrišimbegović u bh. fudbalu. Njegov sin Senad sudija je u Premijer ligi, a da bi došao do tog nivoa, morao je biti predložen iz kantonalnog saveza čiji je predsjednik upravo njegov otac.

Njegov brat Mesud delegat je u Skupštini državnog saveza, koja imenuje članove Izvršnog odbora ovog saveza, u kome je donedavno bio i Mirsad. Dakle, mogao mu je dati glas podrške na izvanrednoj sjednici Skupštine saveza.

Mirsad Ibrišimbegović je trenutno član Izvršnog odbora federalnog saveza. Poziciju u državnom savezu je napustio zbog pravila o nacionalnoj zastupljenosti. Naime, predstavnici SBK u izvršnom odboru federalnog i državnog saveza rotiraju se na tim pozicijama svake dvije godine.

Ibrišimbegović nije jedini kolekcionar pozicija u bh. fudbalu.

Stevo Maksimović je primjer čovjeka koji je počeo na najnižem nivou, a sada je prisutan svugdje.

Skupština Opštinskog fudbalskog saveza Modriča, a na prijedlog kluba Vučjak iz Gnionice izabrala je Maksimovića za delegata Skupštine u Područnom fudbalskom savezu Doboj. Na skupštini Područnog saveza izabran je za predsjednika, te za člana Izvršnog odbora tog Saveza. Ista Skupština ga je nominovala i za više nivoe, tako da je Maksimović delegat u Skupštini Fudbalskog saveza Republike Srpske, kao i u Skupštini državnog saveza.

Također, član je i Stručne sudijske komisije saveza BiH.

U stvarnosti, sve to znači da Maksimović učestvuje u donošenju odluka na svim nivoima bh. fudbala.

Maksimović kaže da nema namjeru napuštati niti jednu od ovih funkcija, dok god one nisu u suprotnosti sa statutom.

Međusobna izglasavanja

Primjer iz Fudbalskog saveza Zeničko-Dobojskog kantona (ZDK) pokazuje kako na nižim nivoima isti ljudi obavljaju gotovo sve funkcije, ali predstavljaju savez i na višim nivoima.

Nurija Čabaravdić, Ivica Ćurić, Safija Mahmić i Zaim Mujezinović predstavljaju fudbalski savez ZDK u Skupštini državnog saveza. Čabaravdić, Ćurić i Mujezinović su i članovi Izvršnog odbora Fudbalskog saveza ZDK, dok je Safija Mahmić generalani sekretar tog Saveza.

Kao skupštinski delegati, oni mogu odlučivati o povjerenju Izvršnom odboru državnog saveza čiji je član Sulejman Čolaković, njihov kolega iz saveza ZDK u kojem obavlja funkciju predsjednika i člana Izvršnog odbora.
Osim toga, Čolaković, Mujezinović i Ćurić, kao i većina članova Izvršnog odbora fudbalskog saveza ZDK su i delegati u skupštini tog Saveza.

Isti je slučaj i u Fudbalskom Savezu Kantona Sarajevo, gdje Mensud Bašić, inače zamjenik predsjednika fudbalskog kluba Sarajevo, zauzima pozicije u Skupštini i Predsjedništvu, ali je i član Izvršnog odbora državnog Saveza.

Čolaković kaže da ne vidi problem u svemu ovome, jer po starom statutu članovi Izvršnog odbora mogu biti i članovi Skupštine.

Međutim, novi statut to ne dozvoljava.

Kao da višestruko obavljanje funkcija i mogućnost razmjene glasova nisu dovoljno zbunjujući, javlja se još komplikacija u strukturi saveza. Entitetski savezi su uglavnom uskladili svoje statute sa novim državnim, ali svi kantonalni još nisu, iako su imali obavezu.

Različita tumačenja

Prema novom statutu državnog Saveza, predsjednik Saveza predsjedava Skupštinom, ali nema pravo da glasa. Međutim, statut Fudbalskog saveza RS ipak dozvoljava da članovi predsjedništva budu i skupštinski delegati koji mogu glasati.

‘Bez obzira na tumačenja, za nas je nelogično da neko predsjedava nekim organom, a da nije član’, kaže Rodoljub Petković, generalni sekretar Saveza RS.

Prema njegovim riječima, mnogi ljudi obavljaju više funkcija, jer nema dovoljno kvalitetnih fudbalskih radnika koji bi ih mogli preuzeti. ‘Teško je naći ljude koji imaju određeni fudbalski rejting, iskustvo, znanje, pa da onda kažemo – on ne može biti ovdje ako može ondje itd’, kaže Petković.

Čolaković kaže da situacija u bh. fudbalu nije loša kao što se često prikazuje. ‘To je najzreliji dio tkiva u BiH, u složenoj državi. To je jedini segment življenja koji nema nikakvih problema’, kaže Čolaković.

Ivica Barbarić se ne slaže s tim i kaže da problem leži u tome što među ljudima koji vode bh. fudbal ima onih koji tu ne pripadaju.

‘Oni su stvorili ovaj sustav koji imamo i njima taj sustav odgovara. To je jako teško promijeniti. Ne vidim zdravih snaga. To je sve nekakvo poltronstvo da bi se došlo do nekih osobnih interesa’, kaže Barbarić.

POJAŠNJENJE:

Nakon što je Dnevni avaz u utorak 23. decembra 2008. godine objavio skraćenu verziju priče pod nazivom ‘Zahvaljujući vezama čelnici Saveza čuvaju pozicije’ redakciji Centra za istraživačko novinarstvo (CIN) iz Sarajeva obratio se Kemal Alispahić, trener Jedinstva iz Bihaća.
Gospodin Alispahić kaže da su njegove dvije izjave izvučene iz konteksta: ‘Generalno, fudbal je bolestan, od područnih, kantonalnih, preko entitetskih, do državnog saveza’ i ‘Mi imamo sad ljudi u fudbalu koji nemaju veze sa fudbalom, ali nažalost, oni su na nekim ključnim funkcijama’ i da se od njih ograđuje.
CIN stoji iza priče. Priča se može pročitati na web stranici CIN-a: www.cin.ba.